24 Απρ 2010

Και ο επίλογος του δράματος

Για δύο μήνες η Ελένη έμενε αγνοούμενη. Κανείς δεν γνώριζε τι απέγινε και η απελπισία συγγενών και φίλων άγγιζε το ζενίθ. Ο αδελφός κι η κουνιάδα της, έβαλαν λυτούς και δεμένους για να ανακαλύψουν έστω ένα σημείο ζωής. Η Αιμιλία Καραβία ζήτησε από την Μαρίκα Κοτοπούλη να μεσολαβήσει στον ελβετό Λαμπέρ,του Ερυθρού Σταυρού, μήπως εκείνος λύσει την υπόθεση. Η Μαρίκα αγωνιούσε κι εκείνη και προσέφερε όποια βοήθεια μπορούσε.. Έψαχναν στις εφημερίδες για το όνομά της ανάμεσα στους ομήρους, στις λίστες φυλακών και νοσοκομείων.. Αλλά μάταια. Τα κακά προαισθήματα με τον καιρό πλήθαιναν, ώσπου να επιβεβαιωθούν.
Η Μαρία Αλκαίου, κόρη της ηθοποιού Σαπφώς Αλκαίου θυμάται την αγωνία για την τύχη της Ελένης Παπαδάκη που είχε εξαπλωθεί και στον καλλιτεχνικό χώρο πιά. Διηγείται:
''Θυμάμαι η μάνα μου, όταν ο Ρίτσος μπήκε στο σπίτι μας, αντί για καλημέρα του είπε,
-Που είναι η Παπαδάκη; Που είναι η Παπαδάκη, Ρίτσο;
Κατέβαζε το κεφάλι εκείνος. Δεν είχε ιδέα. Δεν ήξερε τίποτα.
-Που είναι η Ελένη; Που είναι η Ελένη! Που είναι,Ρίτσο;επέμενε η μητέρα μου, αντί για καλημέρα. Δεν θα το ξεχάσω ποτέ..''
* * *

Είχαν περάσει πάνω από δυο μήνες από τότε που έγινε η απαγωγή της Ελένης από το σπίτι των Μυράτ την 21η Δεκεμβρίου 1944 , όταν στις 26 Ιανουαρίου του Ιανουαρίου 1945 ο προιστάμενος του Β’ Νεκροταφείου στα πατήσια ειδοποίησε τον Σαμ Μπράντενμπουργκ, ότι κατά την εκταφή πτωμάτων που είχε αρχίσει στον περίβολο των Διυλιστηρίων της Ούλεν, κάτι τον ενδιέφερε.
Ο Σαμ οδηγούμενος από τον Γελαδάκη , πιστοποίησε αυτή του τη ανακάλυψη: Σωστό ράκος αναγνώρισε την Ελένη Παπαδάκη που ήταν σε κοινό όρυγμα με τρις- τέσσερις άλλους. Σε μια κατηφόρα φυτεμένη με πεύκα ήταν ο λάκκος που βρέθηκε η Ελένη. Με μια κομπιναιζόν ανασηκωμένη γύρω από τον θώρακα, με τις ζαρτιέρες ζωσμένη στη μέση, η Ελένη αναγνωρίστηκε αμέσως. Μία σφαίρα στον αυχένα με διέξοδο στην αριστερή μετωπική χώρα είχε δώσει τέλος στο μαρτύριο της…Η βοηθός του καθηγητή Γεωργιάδη που έκανε την ιατροδικαστική εξέταση θυμόταν..
‘ Εχω δή πολλά ως εκ του επαγγέλματος μου, αλλά τέτοια φρικτή κατάσταση δεν έχω ξαναδή..
'
* * *

Όταν μαθεύτηκε ο θάνατος της μεγάλης ηθοποιού η Αθήνα και ο καλλιτεχνικός κόσμος βυθίστηκαν σε πένθος.
Οι συγγενείς και οι φίλοι της Ελένης συνετρίβησαν, όπως είναι φυσικό από τον χαμό της. Ο αδελφός της Μιχάλης συγκέντρωσε αργότερα κείμενα και φωτογραφίες σχετικά με την Ελένη και εξέδωσε ένα βιβλίο στην μνήμη της.
Η Αιμιλία Καραβία πέρασε τα επόμενα χρόνια σε βαθύ πένθος και απομόνωση.
Ο Ιωάννης Ράλλης, όταν πληροφορήθηκε το γεγονός, κατέρρευσε κυριολεκτικά.

Στις 25 Ιανουαρίου 1925 , Κυριακή πρωί έγινε η κηδεία της Ελένης, στην εκκλησία του Άγιου Γεώργιου Κυρίτση, μέσα σε κλίμα έντονης αγανάκτησης. Μερικοί συνάδελφοι και αληθινοί φίλοι της παραβρέθηκαν στην πρώτη γραμμή. Η Μελίνα Μερκούρη, ο Βασίλης Λογοθετίδης, Δημήτρης Χόρν, Σάμ Μπράντενμπουργκ, Άννα Καλουτά, Ανδρέας Φιλιππίδης και πολλοί άλλοι, την τίμησαν με το ειλικρινές τους πένθος.
Ο Άγγελος Σικελιανός έγραψε ένα επίγραμμα-αφιέρωση. Άνθρωποι του καλλιτεχνικού στερεώματος έβγαλαν λόγους πλημμυρισμένους από οργή εναντίον των συκοφάντων της που της κόστισαν τη ζωή.

Ο Θεόδωρος Ανδρουδής είπε κι ..άστραψε :
''Ξέρουμε καλά πως ο τόσο άδικος χαμός σου οφείλεται σε καλλιτεχνικό φθόνο. Αυτοί που σε ζήλευαν το έκαναν καθ'υπόδειξη. Σε φάγανε, γιατί δεν μπορούσαν να σε φθάσουν.''

Και ο Αχιλλέας Μαμάκης:
''Είσαι ειδικότερα θύμα ενός χυδαίου και άπρεπου καλλιτεχνικού φθόνου. Και έφθασε ώς τη δολοφονία για να γλιτώσει από την συντριπτική σου υπεροχή. Τους έσβηνες απ'την σκηνή με την εμφάνισή σου, και σε σβήσανε απ'την ζωή για να μην σ'έχει το κοινό που σε λάτρευε, μέτρο σύγκρισης και υπεροχής. Επωφελήθηκαν αυτή την τραγική αναστάτωση άνθρωποι που θέλουν να λέγονται καλλιτέχνες, για να ικανοποιήσουν μονάχα προσωπικά ελατήρια.''

* * *

Οι φοβεροί σφαγείς των Διυλιστηρίων της Ούλεν, οι φυσικοί αυτουργοί συνελήφθησαν δύο μήνες αργότερα τελείως συμπτωματικά. Μέσα σ’ ένα τράμ ένας επιβάτης αναγνώρισε ότι το πουλόβερ που φορούσε ένας τροχιοδρομικός υπάλληλος ανήκε σ’ ένα εκτελεσθέντα συγγενή του. Έτσι σιγά-σιγά συνελήφθη όλο το συνεργείο των δημίων. Η αναπαράσταση των εγκλημάτων έγινε στα τέλη Μαρτίου 1945 στον τόπο των εκτελέσεων και έφερε στο φώς τις φρικιαστικές λεπτομέρειες.

Ο καπετάν Ορέστης δικάστηκε και εκτελέστηκε, κυρίως γιατί κράτησε τα λάφυρα απ'τους δολοφονημένους για τον εαυτό του, και μοίραζε τα κοσμήματα στις ερωμένες του, αντί να τα χαρίζει στο ταμείο του Κόμματος!
Ο δήμιος της Ελένης, Βλάσσης Μακαρώνας, στην δίκη του έδωσε ρεσιτάλ κτηνώδους ψυχισμού, δηλώνοντας οτι μετάνιωσε, όχι τόσο για την εκτέλεση της Ελένης Παπαδάκη, αλλά πρωτίστως γιατί την γούνα της ηθοποιού την πήρε ώς λεία ο Ορέστης κι όχι ο ίδιος!
* * *

«…Χρειάζεται να φανούμε μεγάλοι, να φανούμε τέλειοι (…) για να μπορέσουμε να ονομαστούμε χωρίς τύψεις, συνάδελφοι της Ελένης Παπαδάκη (…). Χάσαμε ένα απ’ το πιο τρανά κι απ’ τα πιο σπάνια καυχήματα της ελληνικής σκηνής-χάσαμε έναν καλό φίλο κι έναν ωραίο άνθρωπο (…). Κοιμήσου ειρηνικά, αγαπημένη φίλη…Ίσαμε επάνω δεν φτάνουν μήτε η αρρώστια μιας εποχής, μήτε μιας φυλής η παραφροσύνη. Μια λέξη ακόμα:


συγχώρεσέ μας…»

Αλέξης Σολομός, 28.11.1945


6 σχόλια:

Μάρκος είπε...

Η Μελίνα, που ομολογημένα υπήρξε ερωμένη δοσίλογου και μαυραγορίτη και ψυχαγωγούσε τους Γερμανούς στην Κατοχή, ενώ ήταν με τους Άγγλους στα Δεκεμβριανά, είχε το θράσος να πάει και στην κηδεία; Αλλά εδώ την κάναμε εθνικό σύμβολο...

ΜΚ είπε...

Η Μελίνα ήταν απλά ένα ανθρωπάκι μπροστά στην Ελένη. Σε όλα τα επίπεδα.

Μάρκος είπε...

Συμφωνούμε Μαράκι. Επειδή εγώ δεν τρώω κουτόχορτο και ξέρω την Ιστορία της. Η Ελένη έπρεπε να είναι στη θέση της Μελίνας. Για να μην πω το αντίθετο...

ΜΚ είπε...

Η ανεκτικότητά μας στην σαπίλα, μας έχει φέρει εδώ που είμαστε, σαν έθνος. Τα μηδενικά έχουν γίνει ήρωες και οι αληθινοί ήρωες έπεσαν στην αφάνεια. Θλιβερό και εξοργιστικό μαζί.

Είναι πολύ σπουδαίο που υπάρχει αυτή εδώ η σελίδα και έχει ικανοποιητική απήχηση.

Νικηφόρος Βυζαντινός είπε...

Συγχαρητήρια για την σελίδα σας,έχω αναφερθεί στον σημειολογικό χαρακτήρα της εκτέλεσης με το άρθρο μου "Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΣΤΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ".

Unknown είπε...

ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΕΙΣΤΕ ΜΑΛΟΝ ΜΙΚΡΟΙ ΣΕ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΖΗΣΑΤΕ ΤΕΟΙΕΣ ΕΠΟΧΕΣ ΠΟΥ Ο ΕΝΑΣ ΠΡΟΔΙΔΕ ΤΟΝ ΑΛΛΟ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΠΑΡΑΤΑΞΕΙΣ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ ΕΙΧΑΝ ΣΤΙΣ ΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥΣ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΛΟΥΜΠΕΝ ΤΥΠΟΥΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΟ ΕΙΧΑΝ ΣΕ ΤΙΠΟΤΑ ΝΑ ΣΕ ΣΚΟΤΩΣΟΥΝ ΝΑ ΣΕ ΒΙΑΣΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΣΟΥ ΚΑΝΟΥΝ ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΒΑΛΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ ΝΟΥΣ ΔΥΣΤΥΧΩΣ Η ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΕΙΧΕ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΜΕ ΤΕΟΙΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΑΝ ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΝΑ ΤΟΥΣ ΟΝΟΜΑΖΕΙ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ Ο ΦΘΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΑΡΡΩΣΤΙΑ ΠΟΥ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ

Δημοσίευση σχολίου